donderdag 29 augustus 2024

Verlaten benzinestations (deel 2)

Deel 1 was makkelijk, die verlaten benzinestations hadden we vaak al eens gezien. Maar de regels van het spel maakten dat deel 2 even duurde.

Want ja, natuurlijk heeft het spel regels. Anders kun je wel aan de gang blijven. Goed, een verlaten benzinestation moet een benzinestation zijn geweest. Je hebt hier ook vrij veel gasstations maar die hebben, zelfs als ze verlaten zijn net niet die geheimzinnig desolate uitstraling. En bovendien zijn ze lelijk. De volgende regel is lastiger. We mogen niet naar een verlaten benzinestation op zoek gaan. Je moet hem per ongeluk passeren, zien vanuit je ooghoek, zoiets. Als je echt je best doet en al die half lege dorpen hier door gaat rijden vindt je vast vlot wat nog verlaten benzinestations. Maar dat mag dus niet. Waarom dat niet mag weet ik niet, het is nu eenmaal zo.

Aan de weg van Popovo naar Targovishte liggen een stel armetierige dorpen. Er wonen vooral Turkse Bulgaren en Roma. Dat laatste zorgt er voor dat op de weg, die toch al druk is door vrachtwagens die het liefst zo weinig mogelijk hun rem gebruiken, met regelmaat paard en wagens opduiken (Roma hebben vaak een moeizame relatie met het onderwijs en zonder diploma van het middelbaar onderwijs mag je hier geen rijbewijs halen). 


Het verlaten benzinestation van Dralfa ligt aan de doorgaande weg. Het is slecht zichtbaar door de hoeveelheid bosjes en struiken. Dralfa zelf is al geen plaats waar je vrolijk fluitend eens uitstapt en het benzinestation is, op z'n minst unheimisch en ook nog eens een vreselijke kolerezooi. 

Een feest voor het oog is het verlaten benzinestation van Trapishte. Het kan zo in een B-film. Trapishte ligt tussen Targovishte en Razgrad en is een keurig dorpje aan een keurige, best drukke weg. Waarom het benzinestation verlaten is is dan ook wat raadselachtig. De keten waar het toe behoort bestaat nog steeds, er komt best verkeer langs dus ... waarom staat het leeg? 



Ik heb natuurlijk, zoals bij zoveel dingen hier geen idee. Al bedacht ik me dat het er misschien is neergezet omdat Trapishte aan het traject van de bijna mythische Hemus snelweg ligt. 

Aan die weg wordt al gewerkt sinds 1973 (!) en hij is nog niet eens in de buurt van af. Maar mocht de weg er ooit komen dan levert een benzinestation natuurlijk heel veel geld op. Al kan die gedachte misschien ook betekenen dat ik hier nu al 3 jaar woon en in rare bochtjes in bochtjes begin te denken.

Op weg naar Sadina passeer je een bron. Omdat we er nooit eerder stopten deden we dat nu wel. Naast de bron bleek een massieve steen te staan, met tekst. En, op twee woorden na konden we de tekst lezen. Hulde en schouderklopjes voor ons. Op de steen stond dat in 1943 en 1944 op die plek communisten uit Sadina hadden vergaderd met partizanen uit de regio Popovo. En dat was het. Ik kan erg opgetogen worden van dit soort totaal vage, eigenlijk onbelangrijke monumenten waar niemand meer naar omkijkt. En aan de rand van Sadina vonden we ook nog een verlaten benzinestation. Topdag!

Over het benzinestation kan ik verder niets zeggen. Het is er, en daar gaat het om. Verder was het bloedheet en waren Annet en ik alle twee zwaar grieperig. 

Maar, we hadden toch maar mooi een onbelangrijke steen met onbelangrijke tekst en een verlaten benzinestation gevonden. En dat allemaal zonder er naar te zoeken.

vrijdag 23 augustus 2024

Over koorts, bluswater en zwarte lijsten

Het Bulgaarse woord voor koorts is, fonetisch, treska. Of temperatura, dat kan ook. Treska zocht ik zeker zes keer op. En vergat het minstens zeven keer. Maar dat kwam door de koorts. 

Je, wij is misschien beter, komt hier niet zo heel veel mensen tegen. Dat is fijn rustig maar het heeft wel een nadeel. Je bouwt minder weerstand tegen allerlei rondgaande virussen op. Ergens vorige week, misschien tijdens het bosmaaien of ergens in het stadion moeten we een griepvirus hebben opgepikt. En sinds dat oppikken hang ik een beetje als een versleten vaatdoek rond. 

Het nieuws kwam van buiten. Waar ik zelf niet kwam. 

Rond de 500.000 mensen in Bulgarije hebben op dit moment maar beperkt toegang tot drinkwater. Iets later las ik dat dat getal nog flink omhoog kan gaan. Vanwege het bluswater. Er zijn dit jaar erg veel bosbranden en die worden geblust met water. Dat is natuurlijk heel logisch maar het blijft wennen voor iemand die komt uit een land waar overal water is dat water gewoon op kan raken. Of al op is. Er worden wel steeds meer mensen boos over dat watergebrek. Ergens werd een snelweg bezet. Vooral omdat dorpsbewoners ontdekten dat het waterbedrijf al in geen jaren om had gekeken naar de bronnen bij hun dorp. Er lagen oude matrassen en andere troep in. Maar, het grootste probleem, denk ik, is dat het een tijdelijk probleem is. Straks wordt het herfst, gaat het regenen en sneeuwen en dan hoor je er weer maanden niemand over. Tot het volgend jaar weer opnieuw begint. 

Iets terug schreef ik al over de wet die het propageren van niet traditionele relaties (alles wat niet heteroseksueel is) in het onderwijs verbiedt. De wet werd opgesteld door de extreem nationalistische, "Putin is onze hartsvriend!" Vazrazjdahne partij. Er waren protesten, de EU heeft vragen gesteld en er werden handtekeningenacties opgestart. Vooral om president Radev te bewegen een veto uit te spreken over de wet. Tevergeefs. De wet is ondertussen officieel. Maar de lijsten met handtekeningen, daarmee ging het plots dramatisch mis.

De lokale afdeling van de Vazrazjdahne partij in Varna plaatste de namen van tegen de 30 lokale leerkrachten die hun handtekening onder een petitie tegen de wet hadden gezet als zwarte lijst op hun Facebookpagina. Met daarbij de oproep dat er een garantie moest komen dat deze leerkrachten geen illegale propaganda mochten maken. En ouders moesten ook maar eens in gesprek gaan met de leidinggevenden van de leerkrachten. 

Protesten tegen deze achterbakse manier van doen "overspoelden" het internet. Verbanden met de verklikkersmentaliteit onder het communisme werden vlug gelegd. Maar dat maakte het baasje van de Vazrazjdahne club, Kostadin Kostadinov niets uit. Hij kondigde aan de namen van 800 leerkrachten die petities hadden ondertekend aan het Openbaar Ministerie door te gaan geven. Dan moest men daar maar eens uit gaan zoeken of de 800 leerkrachten de geest van de nieuwe wet hadden overtreden.

Als je hier al geen koorts hebt voelt het alsof dat wel zo is.

(het plaatje boven deze regels zie je nu met regelmaat voorbijkomen op het Bulgaarse X/Twitter. De hashtag vertaalt een beetje lastig, er staat letterlijk #ik ben blijf. De rest van de tekst is helderder, Ik steun leraren, ik verwerp haat.)



donderdag 15 augustus 2024

Over tribunezitten, bosmaaien en nieuw water.

Hoewel we laat waren, de door een te smalle, falende barcodelezer aangestuurde draaipoortjes hielden alles en iedereen lang tegen, konden we toch nog vele minutenlang genieten van één van de meer favoriete tijdsbestedingen van de Bulgaar, het op de verkeerde plaats gaan zitten en onbegrijpend kijken wanneer daar iets van gezegd wordt. Bulgaren gaan vaak in iets van een groepsverband naar een voetbalwedstrijd. En hoewel er op de kaartjes duidelijk een rij en stoelnummer staat gaan velen vaak zomaar ergens zitten. Wanneer degene die op die plek hoort te zitten hen dan aanspreekt zijn er een paar ongeschreven regels. Eerst negeren, daarna volhouden dat je wel degelijk op de goede plek zit, verbaast constateren dat dat niet zo is om daarna aan de rechthebbende plaatszoeker te vragen waar ze dan wel moeten gaan zitten. Die moet dat uitleggen, anders gaat er niemand bewegen. Er wordt langdurig op de kaartjes gekeken, overlegd, en daarna massaal opgestaan. Dat is vaak het moment waarop er een doelpunt valt. En dat was deze keer ook zo. 

Op maandag verzamelden zo'n 10 buitenlanders zich om acht uur bij de brug over het nu bijna geheel verdwenen waterstroompje dat Palamartsa in tweeën hakt. Opgetogen en blijmoedig stonden we er te wachten op Joe. Want Joe had dit geregeld. Maar Joe woont hier al zo lang dat zijn tijdsgevoel nogal Bulgaars is geworden. Het werd kwart over acht. En daarna natuurlijk gewoon nog later.

Ludogorets speelde tegen een ploeg uit Azerbeidzjan, Qarabag. Ludogorets had de eerste wedstrijd gewonnen en misschien kwam het door de daar opgebouwde overmoedigheid dat "we" al na vijf minuten op achterstand kwamen. Maar de vele toeschouwers wisten het zeker, "we" zouden gaan winnen. Nu heb ik het in dit stukje nog niet één maal gehad over waar het de laatste tijd altijd over gaat, de warmte. Komt ie. Het was rond half tien in de avond nog steeds ver boven de 30 graden. En dat was merkbaar. Er waren meer drinkpauzes dan spelminuten. Hier viel spontaan een speler om, en daar stond er één zelfs niet meer op. Ook op de tribunes gutste het zweet over het gehele lichaam. Winnen werd een bijzaak. Overleven was al heel wat. 

De oprichting van de "Vrijwillige Buitenlandse Klusjesclub Palamartsa" kwam door een geniepige Facebookpost van een paar maanden terug. Iemand die een nepnaam gebruikte beschuldigde burgemeester Gosho van het gebruik van Round-up voor onkruidbestrijding in het dorp. Dat bleek onzin te zijn maar de gemoederen waren toen online al hoog opgelopen. "Doe dan zelf fijn de stroken langs de weg bosmaaien!". Van het nepnaam account werd nooit meer iets vernomen maar afgelopen maandag, een dag waarop het 36 graden zou worden, was de eerste dag dat de buitenlandse vrijwilligers aantraden. 

Om mij onduidelijke redenen werd de wedstrijd ook nog met een half uur verlengd. Mijn aandachstspanne was toen allang overleden. Toen het 6-2 stond voor de mannen uit Azerbeidzjan, waar het misschien wel nog veel warmer is dan in Bulgarije hadden we het wel gezien. In de auto terug werd er niet meer over het voetbal gesproken. En al helemaal niet door Gosho. Het is een beste burgemeester maar ik geloof dat hij niet zo goed met verliezen om kan gaan.

Met een man/vrouw of tien (er wonen 140 buitenlanders in Palamartsa maar met die getallen bedoel ik verder niets hoor) werd de noordkant van het dorp op orde gebracht. Dood hout kwam op een enorme stapel terecht die, wegens brandgevaar nog weken niet kan worden aangestoken. De bosmaaiers maaiden alles keurig glad. Het dorp zag er na een uur of drie weer keurig uit. We waren trots op ons zelf. En we waren uitgedroogd ook.

We bezochten, in een vervaarlijk stuiterende terreinwagen ook nog graafwerkzaamheden. Diep in het bos wordt iets ingewikkelds met pijpen aangelegd waardoor er meer water beschikbaar komt voor het dorp. Vooral de mensen die hoger in het dorp wonen zullen daar blij van worden. Daar komt al 2 maanden niets meer uit de kraan. Maar, de werkzaamheden zijn geheim en mochten van burgemeester Gosho zelfs niet gefotografeerd worden. Wat misschien met te hoog opgepompte verwachtingen te maken heeft. Dus daar komt later iets over. 

Als het minder heet was geweest had ik van al deze tekstblokjes misschien een mooie, in elkaar grijpende compositie kunnen maken. Maar ook vandaag gaan we de 37 graden weer halen. En dat zonder hitteplan. 

 

 



vrijdag 9 augustus 2024

Alles gaat voorbij ...

... behalve de hitte. Die gaat maar opgetogen voort. Sinds begin juni is het denk ik vijf dagen beneden de 30 graden geweest. Dus, ik dacht, omdat ik de vorige keer zei dat ik wel wat van me zou laten horen als het wat koeler werd, ik dacht, laat ik toch maar even wat zeggen want voor je het weet is het december voor het frisser is.

Nee, er waren erg veel bosbranden in Bulgarije dit jaar. Gelukkig niet hier in de buurt hoor. De opmerkelijkste was ergens aan de grens met Griekenland. Daar stond een stuk bos in de brand waar een oud mijnenveld uit de koude oorlog lag. Het blussen was, door de mijnen nogal lastig ja. Veel Bulgaren waren toch al vrij pissig over het feit dat er een tijd terug heel veel geld was uitgetrokken voor moderne blusspullen maar dat nog niemand iets gedaan had met dat geld. 

Hier? Och. Het was voornamelijk gedoe met Gijs. Gijs kon plots nog maar een beetje plassen en toen helemaal niet meer. We zijn wel, nou ja heel erg vaak bij de dierenartsen geweest. Hij is er zelfs twee dagen gebleven. Met een katheter in en zo'n plastic kap op z'n hoofd. Enorm humeurig was hij toen we hem ophaalden. Mevrouw de dierenarts riep ons nog, half vrolijk na dat ze hoopte ons nu een tijd niet meer te zien. Heel voorzichtig, afkloppen enzo, zeg ik nu dat het wat beter gaat. Maar voor de zekerheid klop ik meteen weer op iets houterigs.

Het grote nieuws in Bulgarije is natuurlijk de wet die propaganda van lgbtq+ in het onderwijs verbiedt. De wet werd met een enorme meerderheid aangenomen en, hoewel niemand weet wat de wet nu precies, op welke manier regelt is het een enorm succes voor het behoudende deel van Bulgarije. Is daar niets van in het nieuws geweest? Wat raar. Toen een zelfde wet in Rusland en Hongarije werd aangenomen maakte weldenkende Nederland zich er enorm druk over. Wat? Nee, kwalijk is het. De wet werd ingediend door de extreem nationalistische, "Wij vinden Putin echt helemaal fantastisch" russofiele Vazrazdahne partij. Met volle steun van, nou ja, bijna iedereen. Progressief Bulgarije is woedend, er zijn demonstraties en er is angst dat dit het begin is van een steeds dwingender nationalisme.

O ja, ze mogen ook weer stemmen. Ergens in oktober. Nee, voor een nieuw parlement. Ja, dat hebben ze al eerder gedaan dit jaar. Het wordt de zevende keer sinds 2021. Niemand gelooft er meer in. Nee. Het lukt geen van de partijen om een coalitie te vormen. Maar ik ben bang dat het deze keer eindigt met een extreem nationalistische partij in een coalitie. Gewoon omdat er iemand, ergens gaat roepen dat Bulgarije anders nooit meer een werkende regering krijgt.

Wat? O, of er ook iets minder serieus te melden is? Nou, het is natuurlijk maar hoe je er naar kijkt maar ergens aan de kust liep een gepensioneerde politieagent langs een, hoe noem ja dat, strandpaviljoen. Hij vond dat ze een wel erg aparte bar hadden. Nou ja, lang verhaal korter, de bar was eeuwenoude Romeinse sarcofaag. Hij wordt nu in Varna ontdaan van moderne verf want hij was helemaal overgeschilderd.

Nee, volgende week is het weer, of nog steeds heet. Maar burgemeester Gosho vindt dat we naar het voetbal moeten. Iets uit Azerbeidjan of zo. En een stel buitenlanders, ja, wij ook, gaat een deel van het dorp bosmaaien. Bij 35 graden. Je hoort er vast nog over.