Mafkees, kledingbakken en Dorus Rijkers.

Toen Annet en ik, een acht jaar terug, na het overlijden van mijn moeder haar appartement leeghaalden bleven we, nadat een aantal kortaffe meneren van een christelijke hulporganisatie de meubels mee hadden genomen zitten met haar kleding. Die konden naar de kringloop. Maar waarom zouden we ze niet in zo'n kledingbak doen? Die kleding zou dan gebracht worden naar arme en misschien ook wel zielig trieste oude vrouwtjes die in hun keuken woonden in Oost Europa. Roemenië, of Bulgarije of zo.

Ik weet nog dat we lang hebben moeten zoeken naar zo'n kledingbak. Er staat me bij dat er nog maar weinig waren. Vooral omdat ze voor overlast zorgden. Ze werden in brand gestoken, of ze werden leeggeroofd. Maar misschien was dat alleen in Den Helder. 

Laatst reden we naar Targovishte, dat is een wat grotere stad (rond de 35.000 inwoners) op een klein uur rijden. We volgen er Bulgaarse les, er is een Lidl met Nederlandse kaas die gemaakt wordt in Polen, de oogkliniek is er en er zijn een aantal grote tweedehands kledingzaken. 

Een grote winkel is die van Humana. Humana zat vroeger ook in Nederland maar sinds de leiding grote sommen geld naar buitenlandse rekeningen schoof is de naam uit Nederland verdwenen. De winkel in Targovishte ziet er uit als een doorsnee ketenwinkel en uit de luidsprekers in het plafond klinkt dezelfde wezenloos automatische boom tsjak muziek als in Nederland. Het idee is leuk maar de uitvoering laten we zitten.

Leuker is Mania. Die winkel ligt in het kloppend winkelhart van Targovishte. Dat winkelhart is één, niet al te lange straat met veel terrassen, zaken waar je dode dieren kunt eten, een boekwinkel zonder Engelse boeken en een kapotte fontein. 

Bij Mania kun je allerlei kleding kopen. En aan al die kledingstukken hangen geen prijskaartjes. Afrekenen doe je per gewicht. Een partij hangt een x aantal weken. Helemaal aan het begin van de periode betaal je een hogere prijs (maar in vergelijk met West Europa nog steeds erg lage) per gewicht dan aan het eind. Een deel van de opbrengst gaat naar een project "vrouwen met borstkanker" in Bulgarije. En al de kleding die je er kunt kopen komt uit West Europa. 

Wie hier wat langer rondloopt ziet opmerkelijk vaak kleding met een Nederlandse opdruk. Een oudere meneer met een dik, oranje jack van een bouwbedrijf, een jongen met een shirt met daarop "Mafkees". 

Het was misschien grenzeloos naïef van me om te denken dat de kleding van mijn moeder bij eenzame oude vrouwtjes terecht zou komen. Want zo gaat het dus niet begreep ik toen ik wat zocht op kledinginzamelingen, kledingbakken en dat soort dingen. Er zijn misschien een paar liefdadigheidsclubs die ingezamelde kleding daadwerkelijk zelf ergens heen brengen maar het gros van de kleding uit bakken, containers of een ander woord wordt door liefdadigheidsclubs verkocht aan zogenaamde sorteercentra. Die sorteercentra, het ligt voor de hand, sorteren de kleding op kwaliteit en verkopen de partijen aan tussenpersonen in Oost Europa en Afrika. Winkels in Oost Europa kopen die partijen dan weer van de tussenpersonen. En iedereen verdient er wat eurocenten of, zoals in Bulgarije wat stotinki, aan.

Of de kortaffe christelijke meneren die de meubels van mijn moeder meenamen ze verscheepten naar Bulgarije, dat weet ik niet. Maar zo heel erg soms zie je hier op een markt een geborduurd portret van Dorus Rijkers. Dus ik vermoed dat er ook voor inboedels een heel verschepingscircuit is. En dat is mooi. Spullen kun je, moet je hergebruiken. Al is de kans natuurlijk wrang klein dat er vanuit hier tweedehands spullen naar Nederland zullen worden verscheept.