Ook al kapot (fonteinen nr. 2)

Buiten is het grijs en fris. Misschien gaat het regenen, of sneeuwen. Misschien blijft het gewoon saai koudgrijs. Tijd voor een fonteinen dan wel bronnenblog.

In Nederland kwam het drinkwater voor een deel uit de duinen waar we vlakbij woonden. Hier komt het water uit de heuvels. De heuvels zijn net sponzen. Echt. Er zijn plekken waar je het water gewoon uit de grond ziet borrelen. Al moet ik toegeven dat het al een tijd geleden is dat ik dat gezien heb. En dat is denk ik geen goed teken.

De eerste fontein, of bron ligt aan de linker rand van het dorp (de rode stip). Recht tegenover een boerderij met een forse kudde schapen. En een stuk of vier gruwelijk grote honden. Elke ochtend, nu niet, nu is het winter, maar anders gaat de herder rond 9 uur op pad met al die schapen. Wat mensen staan dan met hun geiten bij de poort. De geiten gaan mee met de kudde en worden 's avonds weer opgehaald. Een soort van dagbesteding. De bron is kapot. Er staat wat tekst op maar die is onleesbaar.

Langs de doorgaande weg door het dorp en 5 minuten van de schapenboerderij ligt alweer een fontein/bron (gele stip). Het duurde lang voor ik me realiseerde dat het geen muurtje was. De fontein doet niks meer. En er staat ook geen tekst op. Het gebouw achter de fontein was ooit een school. Het gebouw staat al jaren leeg. Af en toe gaat er een gerucht dat iemand het gekocht heeft (de school kost 70.000 euro voor als je interesse hebt) maar tot nu toe blijkt dat ijdele hoop.

Een stuk verder, aan de rechterkant van het dorp en vlakbij waar wij wonen ligt de derde fontein/bron (blauwe stip). De fontein doet, dat kun je zelfs op een sneeuwerige foto al zien, geheel niets meer. Er lijkt iets op geschreven te staan maar dat is maar schijn. Vlakbij de fontein was ooit een schapenscheerderij of hoe zoiets ook heet. Maar daar is ook alleen nog maar het omhulsel van over. Al ligt er nog wel wol. Die je verder niet aan wilt raken.

Pas toen ik de stipjes op het kaartje zette viel me op dat de drie bronnen eigenlijk op een lange lijn liggen. Het water komt van de heuvels aan de linkerkant van het kaartje en stroomt naar rechts. Dat alle fonteinen, die allemaal in de jaren dertig van de vorige eeuw werden aangelegd het niet meer doen kan door hun overbodigheid komen. Palamartsa heeft, op een enkel huis na "gewoon" stromend water. Maar het kan ook dat de ondergrondse stroom is stilgevallen, of anders is gaan stromen. 

In Omurtag, een stad van zo'n 15.000 inwoners, 40 kilometer naar het zuiden van hier, wordt sinds een paar maanden het drinkwater met tankwagens aangevoerd. De waterleiding was er in sommige wijken zo brakkerig dat het water wegliep voor het een kraan bereikte. Maar erger, de ondergrondse waterstroom uit de heuvels stopte ermee. Zomaar. Nou ja, niets gaat zomaar. Ook in Bulgarije wordt het steeds droger. De zomers worden steeds heter, er valt minder regen en vooral, er valt fors minder sneeuw. De laatste echte (pas bij een halve meter worden mensen hier gematigd opgewonden over de hoeveelheid) sneeuw viel in 2017/2018. En veel sneeuw is nodig om het water in de heuvels op peil te houden.

Klimaatverandering is overal. En hier merk je dat doordat er gewoon geen water meer uit de kraan komt.