De eeuwigheid duurt hier soms maar een paar jaar.

"Ik zie het! Denk ik. Er steekt daar iets betonnerigs boven de bomen uit". Annet zag het het eerst terwijl we reden op een doodstille weg, ergens tussen de op een afbrokkelende en verlopen nieuwbouwwijk uit begin jaren '70 lijkende "stad" Strazhitsa en het afgelegen dorp Asenovo. Ergens hier moest een monument zijn. Het stond zelfs, een beetje, op Google Maps. Al was onduidelijk wat het was, en waarom en al die andere dingen die hier zo vaak raadselachtig zijn.

Het eerste dat we tegenkwamen, nadat we lopend de weg die waarschijnlijk naar het monument liep in waren gegaan was een enorm parkeerterrein. Het was natuurlijk leeg. Onkruid groeide opgewekt uit barsten en gaten. Aan de zijkant lag het gebruikelijke gedumpte grof vuil. Op de grond lagen lachgas ampullen. En heel veel hulzen van kogels. 

Er stond zelfs een schietschijf. Een schietschijf! Het was mooi weer, dat wel. De sfeer was toch anders licht unheimisch geweest. Of geworden.

Een niet onderhouden asfaltweggetje boog langzaam omhoog en om een dicht beboste heuvel heen. Dat bos zorgde ervoor dat het monument pas heel laat zichtbaar werd. Terwijl het toch een erg fors ding was.

Wanneer je de weg volgde zoals de bedoeling was (en je niet jezelf door allerlei struiken heen vloekte zoals wij deden) verscheen er eerst een langwerpig blok met daarop een rij mensen die waarschijnlijk de verworpenen en onderdrukten van de wereld moesten verbeelden. 

Daarna (wat een makkelijk en erg kort woord is voor geklauter en gestruikel over een met boomtakken overgroeide trap) kwam er een vrijstaand beeld van, denk ik, iemand die geslagen werd. 

En daarna was er dan het enorme, ik gok zo'n twintig meter of meer, hoge beeld, van, denk ik, een vlam. Dat het een vlam voor moet stellen weet ik niet zeker maar ik kwam erop omdat je in het monument kunt komen. 

Het is allemaal nogal brokkelig en ook erg donker maar onder het monument zijn wat kamers. In de grootste is op de vloer een rond gat. Die zie je hier vaker. Er brandde een herdenkingsvuur, eeuwige vlam in. En het ronde gat bevindt zich precies onder het midden van het enorme gevaarte erboven. Een vlam dus, misschien.

Waarschijnlijk stonden er ooit teksten op de muur maar de platen waarop die stonden lagen kapot op de grond. De enige uitgehakte, en daardoor nog leesbare tekst was "вечна слава", "eeuwige glorie". 

Later, aan de cyrillische kant van het internet werd duidelijk dat het monument het "Monument van het partizanendetachement Goornoryakhov" heet. Deze vrij grote partizanengroep vocht in de Tweede Wereldoorlog al vanaf 1941. Het monument staat, waarschijnlijk, daar waar het staat omdat er in 1944 in die bossen langdurig, en hard is gevochten tussen partizanen en de politie en het leger van Bulgarije. 

Aan de cyrillische kant vond ik ook een oude ansichtkaart van het monument. Ik heb geen idee hoe oud het monument is (al gok ik dat het in 1981 is neergezet) maar zo zag het er dus ooit uit. Er was geen enkele boom op de heuvel, er was ruim zicht op het hele gevaarte.

Na de haast geluidloze overgang in 1989 van stilstaand communisme naar, nou ja, iets anders lijkt er niemand meer naar het monument omgekeken te hebben.

Toen we weggingen was het net zo stil als toen we aankwamen. Er was niemand en nu het weer omslaat zal het ook met geweerschieters wel rustiger worden. Volgend jaar zal het monument weer iets onzichtbaarder zijn geworden door verder groeiende bomen en oprukkend onkruid. En over een paar jaar zal het er nog steeds zijn, maar ook weer niet want zien kun je het dan niet meer. Wat ik een mooi maar tegelijkertijd intens treurig idee vind.