De Tracische tombe van Gagovo

(2018)

Voor iemand die hier woont en de tombe tot nu toe nooit had kunnen vinden schreef ik het een tijdje terug geloof ik zo op, "Loop door Gagovo heen, ga bij het verblekende bord rechts het landbouwpad in. Kijk, wanneer het pad begint te dalen naar links. Wat verder weg zie je iets dat een grote, boerenschuur lijkt, het dak glimt flink in de zon. Loop er heen (er is niet echt een pad) en duw jezelf door het onkruid. Er hangt een roestige metalen plaat. Dat is de deur".

Jaren geleden vond Annet in een krocht van het internet een pdf van de enige toeristische brochure die er ooit gemaakt is over het gebied waar we wonen. De brochure (Operational Program "Regional Development" 2007 - 2013, gemaakt met EU geld) zegt over de Tracische tombe bij Gagovo onder meer dat de grafheuvel in 2009 is blootgelegd en dat het graf stamt uit de vierde eeuw voor Christus. Verder is de architectuur monumentaal en heeft het twee ronde kamers. Een graf met twee ronde kamers was nooit eerder gevonden in Bulgarije. De folder spreekt verontschuldigend over het nog niet toeristisch ontsloten zijn van de tombe.

Ik ga niet doen alsof ik ook maar iets van verstand heb van Tracische graven. Maar oud steen, zulk zo oud steen, ik vind het prachtig. Dat het er nog is, dat je het nog kunt zien, aan kunt raken. Een hoogtepunt in mijn leven was het, niet bepaald legaal, beklimmen van een luchtschacht van de grote piramide van Gizeh. Was het mooi? Nee. Had het zin? Ook niet. Maar het voelde wel fantastisch.

(2018)

De tombe bij Gagovo is geen piramide. De wandeling er naar toe, zo'n twee uur vanaf het huis waar we wonen, door weidse velden met heuvels op de achtergrond is leuker. De tombe zelf is een rommelig rommeltje. Stenen her en der. Maar je staat wel in een uniek bouwwerk van eeuwen en eeuwen oud. In Nederland was er ongetwijfeld een kassa, een uitleg met gids, audiotour, hekjes, een ding met koffie, rare broodjes en souvenirs. Hier is er niets. 

(2022)

Laatst, toen we bezoek hadden liepen we weer eens naar de tombe. Sinds vorig jaar augustus waren we er niet meer geweest. De tombe was er nog. Maar de beschermende constructie er omheen was afgebrand. Over de oude stenen lagen verkoolde houten pilaren. De metalen onderdelen van het dak waren weg. Het was een treurig makend gezicht. Vooral omdat je je hier, waar alles langzaam gaat en er nergens geld voor is, meteen afvraagt of de beschermende constructie wel teruggebouwd gaat worden, en wanneer dan. 

(2022)

Annet heeft een berichtje gestuurd naar de Facebookpagina het museum van Popovo (het museum heeft geen website), waar het graf onder valt. Of zij wisten wat er gebeurd was met de tombe. Daarop heeft ze niets gehoord. 

PS Op 18 mei liet het museum weten dat het Ministerie voor Cultuur de gemeente Popovo heeft verplicht om de beschermingsconstructie te herstellen. Het museum verwacht dat de gemeente zich aan die verplichting gaat houden. Dat laatste kwam op mij wat formeel over maar misschien praat/schrijft men hier zo. Hopelijk is de constructie voor de volgende winter hersteld.