Toen & nu #poezenupdate

Buiten regent het nog steeds. Sinds juni deed het dat niet meer dus, regen is goed! Een tweede fonteinenblog, nu meteen al weer is misschien wel heel erg niche. Daarom een "hoe is het nu met ze?" tekstje. 

Lenie, zus van Gijs en moeder van Ollie. Toen Annet en ik hier anderhalf jaar geleden kwamen wonen waren Lenie en Gijs al een tijdje hun huis, en eten kwijt. Nicolai, hij woonde 2 huizen verder en zorgde voor hen was overleden en Lenie en Gijs moesten zichzelf redden. Lenie was mager maar redde zich wel. Waarschijnlijk ving ze de hele dag muizen. Dat doet ze nu nog. Al heeft ze nauwelijks meer honger. Ze vangt ze nu als cadeau voor Annet. Dan klinkt er van buiten weer een vervormd gemiauw en dan weten we het al. Lenie zit voor de deur met een muis of rat in haar bek. Lenie begrijpt niet waarom we haar niet als enige poes adopteren en de rest eruit gooien. Ze grauwt en snauwt naar Gijs, Ollie en Wim. Toch is het eigenlijk best een lief poesje. Ze zit het liefst op schoot bij Annet en kan dan kijken alsof ze best eens gezellig over een leuk breipatroon zou willen praten. 

Ollie, ooit Olga en nu steeds vaker Olie. Kind van Lenie. Werd door haar te vlug en ook nog eens bruut verstoten en heeft daar nog steeds last van. Slooft zich graag uit voor zijn moeder. Ollie werd geboren toen wij hier al woonden. De aanwezigheid van meer dan genoeg eten, aandacht en een droge slaapplek is voor hem daardoor vanzelfsprekend. Ollie is de ideale POES (met hoofdletters inderdaad). Ollie is altijd vrolijk, springt, holt en buitelt. Als hij honger heeft komt hij hier naar toe en dan krijgt alles en iedereen een kopje ("O wat een lieve tafelpoot, stoel, kachel, etensbak, waterfles, mens"), als hij klaar is met eten gaat hij slapen, klaar. Probleemloze poes die het met iedereen goed kan vinden. En dat is met alle fratsen en handleidingen van de rest wel een uitkomst eigenlijk. Was heel klein en wordt nu echt erg groot, niet dik, groot. 

Wim, geen familie van de andere poezen. Kind van Lies (Lies komt nog steeds een paar maal per dag eten halen maar laat zich nog steeds niet aaien). Wim liep vroeger vaak met Lies mee en besloot toen dat hij net zo goed hier kon blijven. Hij zat toen dagen schuw onder een tafel die buiten stond. Langzaam maar zeker heeft hij zich naar binnen gemanoeuvreerd. Hij kan het redelijk met Ollie vinden maar bekijkt Lenie en Gijs met groot wantrouwen. Hij kan uiterst zielig en klagelijk miauwen als één van die twee te lang naar hem kijkt maar in plaats van weglopen gaat hij strak terug zitten staren. Gek wordt je er van. Wim is nog steeds schuwerig en bang maar Annet en ik hopen dat het ooit goed komt. Hij heeft het ondertussen wel voor elkaar om 's nachts op ons bed te slapen. Of eigenlijk ligt hij zo'n beetje op het hoofd van Annet. 

Gijs, broer van Lenie. Gijs was op een haar na dood toen we hier aankwamen. Hij heeft een niet goed werkende voorpoot en hij loenst. Allemaal dingen die niet helpen als je in Bulgarije als poes opeens je eigen eten bij elkaar moet scharrelen. Maar kijk hem nu eens prachtig zitten zijn! Hoewel hij dwangmatig altijd buiten wil zijn is het eigenlijk een lekkere onbenullige wollebollerige binnenpoes. Ooit was hij bang voor alles en nu loopt, schommelt en rent hij vrolijk en onbezorgd achter een blaadje aan door zijn eigen tuin. Want zo ziet hij de tuin, en het huis, als iets waar hij hoort. Gijs vindt weinig dingen leuker dan zich verstoppen achter een heel dunne grasspriet om daarna bovenop een andere poes te springen. Vooral Wim ziet daar de humor echt niet van in. Ergens, vaak zo tegen acht uur in de avond springt hij op schoot. Hij ligt dan vaak op zijn rug, met zijn pootjes in de lucht en als ik hem als wij naar bed willen wakker maak gaapt hij en rekt zich eens lekker uit. Je ziet hem dan "Zo, dat was fijn, nu ga ik eens goed slapen" denken.

Communistisch water (fonteinen nr 1)

Ik heb nooit vliegtuigen gespot, of geprobeerd alle treinen in Nederland te zien. Maar ik heb wel bootlegs van alle optredens van Bob Dylan in Europa in 1996. En als ik een fijn boek lees wil ik daarna wel alle andere boeken van de schrijver of schrijfster lezen. Ik ben dus nog wel normaal maar ik heb een zekere aanleg voor een streven naar volledigheid.

Voor er in Palamartsa stromend water uit de kraan thuis kwam waren er fonteinen, bronnen, geef het een naam. Mensen haalden er hun water, dieren dronken er. Die fonteinen zijn er nog steeds, ook al komt uit nog maar een enkele nu nog water. Om mij ook onheldere redenen fascineren die fonteinen me. 

Buiten miezert het, iets bijzonders is er niet echt gebeurd. Dus is dit het eerste fonteinenblog. 

Op het dorpsplein (op het kaartje het blauwe dingetje) staat een fontein met tekst. Nog een beetje leesbaar op de foto is "в памет" dat betekent zoveel als "Ter herinnering aan" of "Gedenk". Nog nauwelijks leesbaar staat er "ingenieur Hristo Tonev" onder. Tonev was geboren in Palamartsa en studeerde in Berlijn. In de jaren 30 van de vorige eeuw was dat voor een inwoner uit een dorp erg bijzonder. Tonev werkte zich een slag in de rondte om te zorgen dat er een stabiele watervoorziening in het dorp van de grond kwam. Op het monument is een onooglijk klein fotootje geplakt, groter dan een pasfoto is het ding niet. Of Tonev een communist was is niet te achterhalen maar dat kon in 1968, toen de fontein werd aangelegd niemand wat schelen. Hup, een forse rode ster er op. Uit de fontein komt al jaren geen water meer.

Buiten het dorp (bij het groene dingetje), op weg naar Gagovo of de bossen bij Opaka ligt een fontein met een roestende rode ster erboven. Op het steen onder de roestige ster staat "20 г ткзс 1949 - 1969". Die г is een afkorting van години wat jaren betekent.ткзс is een afkorting van trudovo-kooperativno zemedelsko stopanstvo en betekent zoveel als collectieve boerderij, een weinig succesvolle sovjetuitvinding. Bulgaarse boeren maakten al vaak deel uit van een coöperatie maar deelname aan een TKZS werd na de communistische machtsovername van 1949 steeds vaker afgedwongen. De TKZS van Palamartsa werd in 1949 opgericht. Dat is vrij vlot en lijkt zonder dwang gebeurd te zijn. Uit de jubileumfontein komt al jaren geen water meer.

In Palamartsa is nog steeds een coöperatie, al is deelname nu natuurlijk vrijwillig. De coöperatie heeft een kantoortje op de bovenste verdieping van het gemeentehuis. In de gang hangt nog steeds een enorme lijst met foto's van alle deelnemers aan de TKZS. En een hamer en sikkel. 

Zo, twee fonteinen gedaan, er zijn er zeker nog negen en als ik goed om heen kijk waarschijnlijk nog wel meer.

Er zijn teveel bladeren in het bos

Door het bos, op de heuvels tussen Palamartsa en Opaka lopen wat paden. Sommige zijn erg oud, je liep er over van dorp naar dorp. Andere liggen er tijdelijk, ze worden gebruikt om gekapte bomen over te vervoeren. Als dat klaar is overwoekerd zo'n pad weer. Bovenop één van de heuvels staan twee stenen, ze lijken iets als een grens aan te geven. Bij die grens vertakt een pad. Je kunt naar rechts, maar daar ben ik al eens naar toe gelopen. Je kunt ook rechtdoor. 

In een supermarkt in Targovishte hoor ik iemand achter me "Komen jullie uit Nederland?" zeggen. Als ik me omdraai staat er een overduidelijke Bulgaar. Later blijkt hij ook nog eens Vladimir te heten. In perfect Nederlands vertelt hij dat hij 15 jaar in Nederland heeft gewerkt, als conciërge voor scholen in Den haag. Hij is toch maar teruggegaan naar zijn moederland, Nederland was maar ingewikkeld met al die regeltjes. We praten wat maar moeten dan door naar de Bulgaarse les. "Rustig aan he" zegt hij als we afscheid nemen. 

Tenminste, zo leek het in het voorjaar. Wanneer ga ik nu eens onthouden dat een nieuw bospad uitzoeken een erg slecht idee is in de herfst. De grond is een enorm gelig bruine zee van bladeren. Als er al een pad loopt zie je met geen mogelijkheid waar precies. De heuvel weer aflopend lijkt er een pad op een andere (nieuw! leuk! ontdekkingen!) manier het bos uit te gaan. Het pad blijkt een oude waterloop te zijn die doodloopt in akelig stekelige struiken. 

Op de terugweg van de laatste lange wandeling die ik maakte, zo'n twee maanden terug stak er iemand bij elke stap een grote schroevendraaier diep in mijn hak. Zo voelde het tenminste. Hielspoor, ik wist niet dat het bestond. Chagrijnig werd ik er van. Nieuwe schoenen en rare plastic dingetjes voor onder mijn hakken die Annet meebracht uit Nederland zorgden er voor dat ik me nu alleen nog aar druk hoef te maken over de hoeveelheid everzwijnen in het bos.

Iets verder, ik herhaal mijn optimisme en mijn fouten graag lijkt er opnieuw een nieuw pad zichtbaar te worden. Alweer prikstruiken. Gelukkig ligt er een deel met dennenbomen naast waar je wel doorheen kunt. Eenmaal beneden is er natuurlijk, hoe kan het anders een enorm veld net uiterst brokkig omgeploegd. Ik val, over de grondbrokken stappend maar één keer. Dat valt met mijn motoriek dus best wel mee. 

Jordan die eigenlijk Dancho heet en die met zijn vrouw links van ons woont was plotseling helemaal niet goed. Omdat zijn vrouw geen auto rijdt bracht Annet hen naar de eerste hulp in Popovo. Gelukkig bleek het allemaal erg mee te vallen met Jordan. We kregen al af en toe eens wat van hen maar de bergen prei, sla en andere groenten die we nu krijgen zijn bijna niet meer weg te eten.

Opeens is daar een vrij groot stuk ongebruikte grond, bosjes aan de zijkanten, binnenin verdort gras. Nergens is er koeien- of schapenpoep. Hier komt niets of niemand. Toch vind ik er een grote, perfect functionerende bron. Het water smaakt goed. Ik loop terug naar het dorp. Het is warm en ik omzeil de vier bijtgrage honden aan de rand van het dorp.

Puppies op de markt

De markt was al een uurtje bezig toen de kooi dan wel bench met puppies midden op het plein werd gezet. Vijf puppies lagen jong en wollig te zijn in de kooi, of bench. Boven op het ijzerwerk lagen vijf boekjes. Blauwe boekjes. Internationale huisdierenpaspoorten, onze poezen hebben ze ook. Ernaast lag een briefje, "bez pari" stond er op. "Geen geld" betekent dat, ofwel je kon voor niets een klein, wollig en volledig gevaccineerd hondje meenemen.

Elk dorp heeft z'n kloven. Onduidelijke scheidslijnen tussen groepen mensen. Ooit was er een ruzie en jaren daarna praten mensen nog steeds niet met elkaar. In Palamartsa is ook zo'n kloof. De ene groep gaat naar het winkeltje van Stefka. De andere heeft nog liever honger dan dat ze daar naar binnen gaan. En tussen de buitenlanders is het ook al geen koek en zeker geen ei. Daar vindt de ene groep dat de andere groep doet alsof ze de baas zijn en er was ooit een vechtpartij in de lokale "kroeg". 

Om de kloven te overbruggen verzonnen twee Engelse mannen een (ruil)markt. Laat mensen hun overbodige zooi verkopen, maak reclame en hopelijk komt het hele dorp. Nog mooier zou het zijn als mensen de teveel geproduceerde groentes uit hun tuinen met elkaar zouden gaan ruilen, op de markt. 

Er waren op de markt een kraam of tien. Met oude kleren, zelfgemaakte honing, Duitse worstjes, schilderijen, huisraad die niet meer nodig was, wat groentes. En de kooi, of bench met puppies.

Het is één van de minder prettige dingen die je hier kunt overkomen. Je doet de poort in de ochtend open en voor de deur staat een doos met puppies, of kittens. Ik heb ook wel eens gehoord dat de puppies letterlijk over de muur van je tuin werden gezet. Veel plezier ermee. Weinig mensen laten hun huisdier castreren of steriliseren en dan krijg je dus een overvloed aan puppies. En die dring je dan een buitenlander op. Ray, de man op de markt, een Engelsman overkwam het. Hij "kreeg" twaalf puppies. En wat moet je met twaalf puppies? Jong en wollig zijn ze erg aandoenlijk. Maar twaalf honden, hoe doe je dat? 

De markt was een groot succes. Iedereen was er. Er werden veel spullen verkocht, en erg weinig geruild. Maar dat kan een volgende keer misschien gebeuren. Want het plan is om elke maand een (ruil)markt te organiseren. En misschien klinkt het allemaal kneuterig maar in een dorp met kloven en dat ook nog eens langzaam maar zeker leegloopt is elke activiteit waar iedereen op afkomt van belang. 

Je kunt trouwens nog steeds een hondje van Ray krijgen, hij heeft er nog meer dan genoeg. En over een week of wat, voor de kou komt wil hij naar Engeland.