Er zaten vijf mensen achter de tafel.

Helemaal rechts zat een mevrouw aan een tafeltje ijverig door een stapel papier te bladeren. Links van haar, aan een lange tafel zaten vijf mensen. De eerste mevrouw kende we. Ooit werkte ze bij het postkantoortje hier op het dorp. We hadden eens een vrij schreeuwende aanvaring met haar maar dat is een ander verhaal. De mevrouw zocht ons op in de papieren kieslijst. Naast haar bladerde een mevrouw in een boekje. Waarschijnlijk zocht ze naar het hoofdstuk "Hoe om te gaan met buitenlandse stemmers?". Ze kon het hoofdstukje niet vinden. Naast haar zat een mevrouw die de stembiljetten gaf. Een jongen, waarvan we eerst dachten dat hij stond te wachten om te mogen stemmen, wees waar je mocht stemmen. Een uiterst slechtziende had het afgeschermde hoekje zelf nog kunnen vinden. Na het drie keer invullen van een papier leverde je ze in bij weer een andere mevrouw achter de tafel. Ze scheurde er iets af. En daarna mocht je de stembiljetten in een doorzichtige, grote kubus doen. De kubus werd bewaakt door een vriendelijke meneer die ook achter de tafel zat.

Aan de overkant van het zaaltje zaten twee mevrouwen met een sticker op hun jas. Zij keken of alles wel goed ging.

Ja, het was me allemaal wat.

Op 29 oktober mochten Annet en ik dan eindelijk stemmen voor de burgemeester van het dorp Palamartsa (er was maar één kandidaat), de burgemeester van de gemeente Popovo (iedereen wist dat meneer Veselinov zou winnen)(hij won)(voor de achtste of negende keer) en de gemeenteraad.

Het was een mooie zonnige dag en iedereen was er. We stonden zelfs in een heuse rij. En daarmee is eigenlijk het verhaal wel verteld. Na weken van zoeken naar waarom we op wie zouden gaan stemmen was het plots ook allemaal heel vlug voorbij.

Is er dan verder niets te melden?

Nou. Dit is Bulgarije dus was er weer van alles aan de hand.

Er zijn in de afgelopen periode meer dan 140 gevallen van mogelijke stemfraude geregistreerd. Er is al één mevrouw veroordeeld voor het kopen van stemmen. De andere zaken moeten nog voor de rechter komen. Het kopen van stemmen is het populairst, een stem kost zo'n (omgerekend) 50 euro. Er waren ook flink wat gevallen van wat hier stemtoerisme wordt genoemd. Mensen, gekochte mensen laten zich dan registreren in een bepaalde plaats om zo die specifieke lokale verkiezing te beïnvloeden. Zo werden er in de plaats Stamboliiski op één adres 652 stemmers ingeschreven. En in Gorna en dan nog wat woonden plots 172 mensen op een adres dat helemaal niet bestond.

Maar het ingrijpendst was de beslissing op het aller-, allerlaatste moment om het gebruik van stemcomputers te verbieden. Vroeger werd hier gestemd met papier maar na hardnekkige geruchten over fraude werd de stemcomputer geïntroduceerd. 

Vorige week donderdag stuurde de binnenlandse veiligheidsdienst plotseling een memo naar de kiescommissie. De memo beschuldigde een minister van het filmen van de codes van de stemcomputers en hij zou die gegevens ook nog eens op een stickje hebben gezet en hebben meegenomen. De commissie besloot daarop dat de stemcomputers niet gebruikt mochten worden. De dag daarop bleken de stemcomputers ook niet de juiste veiligheidscertificaten te bezitten. Het was al met al een kolerebende. 

Stemmen met behulp van een computer wordt hier door vooral wat progressievere mensen gezien als een beveiliging tegen papieren stemfraude door meer behoudende partijen. In Sofia werd er dan ook meteen fors gedemonstreerd. 

(ik kan van al de bovenstaande info linkjes invoegen maar, die leest niemand en we moeten nog een deur schilderen)

Afgelopen zondag zijn er geen stemcomputers gebruikt. Zelf vond ik dat wel fijn want ik zag een online demo van stemmen met de computer en waarschijnlijk had ik het ding totaal vast laten lopen. Maar, nu, een paar dagen na het stemmen blijkt dat van de papieren stemmen bijna 20% ongeldig is ingevuld. En heel erg veel mensen waren er toch al niet op komen dagen. 

En dat alles gebeurde allemaal terwijl wij hier rustig in de rij stonden, zwaaiden naar de buren en even spraken met de meneer wiens naam we steeds vergeten maar hij loopt altijd in een trainingspak van Ajax dus noemen we hem de Ajax fan. Het was erg mooi weer en iedereen die stemde wist dat er niets ging veranderen.