Het is schemerig in de bibliotheek van Popovo

Het is misschien raar, ik werkte toch meer dan 40 jaar in bibliotheken, maar het duurde meer dan een jaar voor ik me realiseerde dat er in de bibliotheek in Palamartsa een wezenlijk bibliotheekding ontbrak. Er is geen catalogus. Geen kaartenbak en op de twee pc's die er zijn zit ook geen handig linkje. Nu kan ik best zonder catalogus maar toch, het voelde toch, tja, leeg, apart, onvolledig.

Palamartsa is onderdeel van de gemeente Popovo. In die stad woonden in 2016 14.589 mensen, en dat zijn er daarna ongetwijfeld alleen maar minder geworden. Alleen heeft niemand de wikipediapagina meer aangepast.

De bibliotheek in Popovo is, zoals bijna alle bibliotheken in niet zulke heel grote plaatsen ondergebracht in een zogenaamde chitalishte. Een chitalishte zou je een multifunctioneel centrum kunnen noemen als die woorden niet zo zouden rieken naar overlegstructuren en integrale aanpakken. In Popovo zijn een theaterzaal, een bioscoop, wat andere zaaltjes die te gebruiken zijn door de bevolking en de bibliotheek onderdeel van de chitalishte. En hij ligt handig gelegen vlakbij de dierenarts en de verfwinkel. 

Toen Annet en ik, op zoek naar een bibliotheek met catalogus de chitalishte binnen kwamen dook de enige in de hal aanwezige mevrouw meteen achter haar kassa en begon omzichtig in allerlei papieren te bladeren. We negeerden haar. De bibliotheek zat ergens boven, dat wisten we van jaren terug. Enige bewegwijzering ontbrak verder geheel. Nee, er waren ook geen handgeschreven papiertjes. Via blinkend gepoetste trappen met akelig lage leuningen (Bulgaren zijn vaak niet echt lang) gingen we alle verdiepingen af. Op de derde verdieping hield alles op en net toen we teleurgesteld toch maar naar de mevrouw in de hal wilden gaan zag ik een bordje op een dichte deur zitten, "Bibliotheka". Gevonden!

De ruimte die we, na het openen van de deur betraden was, schemerig, duister kan ook. Maar dat zegt hier niets. In winkels en openbare gebouwen is vaak een stuk minder verlichting dan in Nederland. We hebben al wat aarzelend in deuropeningen gestaan, is het open of dicht? De bibliotheek was open. Een mevrouw deed wat licht aan en verdween weer in stilte. 

Er was een jeugdafdeling. Die zag er, ja, gut, voor hier gematigd vrolijk uit. 

Er was een tentoonstellingstafel met een presentatie van boeken over de nationale held nr 1 Vasil Levski. Ik herken het gezicht van meneer Levski tegenwoordig. Ik ben er nog niet uit of ik dat fijn vind. Maar, opvallend was dat de boeken geen rugetiket hebben. Hoe ze die dingen opruimen ontgaat me nog totaal. 

Rechts van de jeugdafdeling stonden de boeken voor de volwassenen. Toen we daarheen liepen deed iemand heel vriendelijk daar de verlichting aan. En alweer, ja, gut, maar nu erger. De collectie was op zijn minst oud en elke vorm van uitleg of wat dan ook ontbrak. Er stonden romans maar het leek of die al in geen kleine eeuwigheid waren aangeraakt. De studieboeken stonden op iets dat op het siso leek. Of het udc maar tijdens die lessen heb ik vroeger nooit echt opgelet. 

Er waren wat lp's. Er was wat bladmuziek en er stonden wat vertelplaten over de goeie ... nou ja, vroeger.

Annet bleek plots op zoek te zijn naar kookboeken. Er zijn heel veel kookboeken in Bulgarije. De communisten begonnen er ooit mee, wie goed eet produceert meer (daar is een boek over maar dat is, geloof me vreselijk saai). Maar we konden geen kookboek vinden. De eerste mevrouw aan wie we hulp vroegen haalde er een tweede bij. En die mevrouw haalde er weer een ander bij. Dat was de bibliothecaresse, ik ken het type. Zij begreep Annet waarschijnlijk volledig verkeerd en bracht ons naar weer een andere zaal waar in een soort magazijnopstelling nog meer boeken stonden. Waaronder Engelse boeken. Volgens Annet ging de mevrouw daarna verder zoeken naar kookboeken maar ik geloofde daar niet zo in. Ik ken het type. 

Nadat de mevrouw heel erg niet meer terugkwam besloten we maar wat Engelse romans mee te nemen. Je moet toch wat. Aan de opmerkelijk kleine balie waarboven geen bordje met "Balie" hing werd Annet lid. Hoewel er twee mensen voor nodig waren ging dat inschrijven redelijk vlot. Het kostte, omgerekend 5 euro. We kregen geen pas of zo. Annet heeft nu een velletje met haar naam erop, en de dingen die ze leent. Dat velletje staat in een kaartenbak op de balie. We mogen de boeken 20 dagen houden. We kregen geen folder dus ik heb geen flauw idee wat er verder nog kan in de bibliotheek. Ik denk niet dat je er terecht kunt voor het printen van je bankafschriften. Maar dat hoeft hier ook niet want banken hebben gewoon nog 5 balie's die open zijn en als je ogen niet meer zo goed zijn vraag je gewoon een wildvreemde of die je pincode in wil tikken (echt, het is ons overkomen). 

Al met al, de bibliotheek in Popovo is groter dan in Palamartsa maar ik vond er niet heel bijster veel leuks aan. Opvallend was dat waar in Palamartsa, waar veel buitenlanders wonen de boeken in vreemde talen middenin de bibliotheek staan die in Popovo stonden weggestopt in het magazijn. En de bibliotheekmevrouw vroeg ons ook niet waar we vandaan kwamen, of we Bulgarije leuk vonden en of we lid wilden worden van het zangkoor.

Eenmaal buiten bedacht ik me dat ik ook in deze bibliotheek geen catalogus had gezien. Die moest me zijn ontgaan maar omdat we op zoek moesten naar een tandarts komt dat een andere keer wel weer. Een gaatje vullen bleek wat later trouwens een stuk vlugger te gaan dan het vinden van kookboeken.