Een jaar

"Nee, ik weet niet hoe je het precies moet noemen. Maar er is een verschil, hoezeer je je hier ook op je gemak kunt voelen. Iets met een andere collectief geheugen of zo. Wacht, bijvoorbeeld, ik keek een stukje van Paul McCartney op Glastonbury. En toen bedacht ik me wat er zou gebeuren wanneer sir Paul hier op het dorpsplein op zou treden en "Hey Jude" zou spelen. Helemaal niks! Dat zou er gebeuren. Geen van de Bulgaren zal "Na na na nananana" mee gaan zingen. Dat zegt ze helemaal niks. Hoogstens gaat er één zijn accordeon halen maar die gaat dan waarschijnlijk zijn eigen traditionele dansjes spelen. En nee, dat is niet erg. Helemaal niet. Maar het is wel een verschil."

"Je vroeg of ik, nu we hier precies één jaar wonen ook negatieve dingen over Bulgarije kon zeggen. Of dat het hier allemaal fantastisch is. Nou, fijn is het wel maar paradijselijk natuurlijk niet. Er zijn vervelende dingen. Ik doe er vier, goed?"

"Ik kan het aantal niet witte mensen die ik het afgelopen jaar zag letterlijk op de vingers van één hand tellen. En dan houd ik nog een vinger over. Dat is, als je uit Nederland, en zeker Den Helder komt wel heel erg eenvormig en waanzinnig saai ook. Ik kan van alles over dat gebrek aan kleur veronderstellen maar dan wordt het denk ik heel onvriendelijk."

"De publieke dienstverlening, om het maar een naam te geven, die is nogal, zwak ontwikkeld. Er gaat de laatste tijd in het dorp geen week voorbij zonder problemen met de watertoevoer. Nu wonen wij gelukkig in een laag deel van het dorp maar hoger in het dorp komt er soms dagen geen water uit de kraan. Een Bulgaarse belde laatst naar het Waterbedrijf. Die werd compleet uitgescholden. Hoe ze het in haar hoofd haalde om te bellen en te vragen wanneer de storing verholpen was. De wegen zijn een kunstige lappendeken van hobbelige, slordige reparaties en het vuilnisophaalbedrijf zal best een ophaalschema halen maar ik gok dat het op toeval is gebaseerd. Vorige week was er nog een vuilniswagen in het dorp maar die was vol voor hij bij onze container was. Die container staat nu, overvol bij 33 graden in de brandende zon te wachten tot er misschien weer eens een vuilniswagen met ruimte komt."

"Bijna iedereen in het dorp heeft minstens één hond. Die komen allemaal nooit echt naar buiten. Ze zitten in een brakkig hok op het erf. Vaak zitten ze aan een ketting. Hun hele leven lang. Geen kat of poes wordt gecastreerd of gesteriliseerd. Alles fokt zich een slag in de rondte en er kijkt niemand naar om. Leuk een poes. Is de poes weg? Ook goed. Dieren zijn een soort ruis op de achtergrond. Als je ze niet op kunt eten negeer je ze. En ik wil niet weten hoe ze hier met boerderijdieren omgaan, gelukkig aten we al geen vlees meer voor we hier naar toe gingen."

"Arbeidsmigratie. Misschien valt dat voor het individu niet onder negatieve dingen, maar voor het collectief, dit land, nou ja, ik ben daar iets anders over gaan denken. Hier in Bulgarije is het minimum loon 700 lev (350 euro). Heel veel mensen, vooral jongeren trekken naar het buitenland om daar, soms ver beneden hun niveau beter betaald werk te doen. Dat is natuurlijk fijn voor hen zelf maar voor dit land is het dramatisch. Vooral omdat ze vaak niet terugkomen. Nergens krimpt de bevolking zo snel als hier. Kennis vloeit weg, de staat kan minder belasting heffen en daardoor de gaten in de weg niet repareren en de bevolking vergrijst ijzingwekkend. Op termijn is dat een enorm probleem."

"Precies een jaar vandaag. Ja, een jaar geleden rolden we oververhit de auto uit. Ik geloof dat we meteen dozen begonnen uit te pakken. Het bevalt hier, erg zelfs. En nee, helemaal, of zelfs maar voor een flink deel zal ik dit land wel nooit echt snappen. Daarvoor zijn er teveel verschillen, zoals met "Hey Jude". Soms, als we door een dorpje rijden en er staat muziek aan in de auto dan zet ik het raampje iets verder open. Dan hoort iemand die we voorbij rijden misschien net James Brown een ijselijke gil geven. En als we nu maar lang genoeg rondrijden werken we zo een heel klein beetje een verschil weg."