'Esbjörn is dood, en dat is kut'

De man die saxofoon speelde zocht langdurig naar het juiste blaadje bladmuziek. De drummer begon alvast. De bassist na wat wachten ook. De saxofonist leek een andere melodie op zijn bladmuziek te hebben staan. Waar de trompetmeneer die tegen een muur geleund stond zich niets van aantrok. Hij slenterde naar een microfoon en blies, met weer een andere melodie iedereen even schrik aan.
Het publiek keek ernstig.
De muzikanten nog ernstiger.

En ik dacht, 'Esbjörn is dood, en dat is kut.'

Een paar jaar terug, in Rotterdam dacht ik dat voor het eerst. Op het podium speelden de twee overgebleven leden van E.S.T met een symfonieorkest en wat gastmuzikanten.
De leukste Vrouw ter Wereld en ik zaten al een tijdje tegen de rug van de ongemakkelijke stoeltjes gedrukt. Want dat maakt een hoop geluid hoor, zo'n orkest met wat hard spelende jazzmeneren erbij. De violen zwierden hard door de zaal, blazers speelden mooie lijntjes. En het werd harder en harder. Tot er in je hoofd geen ruimte meer was voor iets anders dan melodie en geluid.

En ik dacht, toen het was afgelopen en iedereen weer naar adem had kunnen happen, 'Esbjörn is dood, en dat is kut.'

Esbjörn Svensson speelde piano en was met Magnus Öström en Dan Berglund E.S.T. En of het nu door hun nuchtere Zweedsheid kwam, door toevalligheid of weet ik wat, met z'n drieën maakte ze een kleine tien jaar fijne, spannende en tegelijk toegankelijke jazz. Niet simpel, of makkelijk maar wel helder, volgbaar. Met wat Scandinavische melancholie al lachten ze er soms wel bij. Maar dat kan met een titel als bijvoorbeeld "When God created the coffebreak" ook best. Zoiets kondigt fijn aan, het publiek grinnikt al vlug bij zo'n titel.

Toen Esbjörn in 2008 verdronk tijdens het duiken werd dat niet op het journaal genoemd. Zijn overlijden was geen trending topic, er was geen hashtag en al helemaal geen panel bij DWDD.
Maar zijn dood was wel ... nou ja, dat dus.

Jazz, ik mag er graag naar luisteren en kijken. Maar soms, dan zit ik in zo'n zaaltje en dan gaat het maar door, alle kanten op, vooral verschillende. En maar moeilijk kijken, en maar nog ingewikkelder doen. Speel verdorie eens een liedje, gewoon kop/staart en iets moois daartussen.
En als ik daar zo zit, en het is weer eens woest vreugdeloos ingewikkeld, dan denk ik dus ...

Van E.S.T zal nooit meer nieuwe muziek uitkomen, dat gaat wat lastig als er iemand dood is. Wel is er nu een cd met de E.S.T Symfonie. Liedjes van E.S.T, met orkest en de twee nog levende muzikanten. Misschien heeft een bibliotheek die, en anders vast Muziekweb wel. Je zou er naar kunnen luisteren, ook omdat het een weinig voorkomende gelukte samenwerking is tussen een orkest en jazzmuzikanten. Zwierende violen, mooie lijntjes en met de bij E.S.T horende heldere melodieën.
Natuurlijk, het blijft jazz dus je moet wel een beetje je best doen maar naar makkelijkere dingen kun je altijd nog in een koffiepauze luisteren. Mochten God en jij dat willen

De hamster meneer komt er niet doorheen

'Maar, toe nou zeg waarom blokkeert u die deur nu ...., dat slaat toch helemaal nergens op?'
'Dat is een mening, uw mening, ik heb een andere.'
'Ja maar, ik hoef toch niet aan u voor te leggen wat ik met die jongen wil bespreken?'
'Als reputatie bewaker zou ik toch erg graag eerst even uw gespreksinbreng aanhoren.'
'Reputatie bewaker? Waar komt dat nu toch weer vandaan? Heb ik een reputatie dan?
'Wel zeker heeft u een reputatie. U brengt licht ironische, soms even doorleunend naar gematigd cynische opmerkingen over het bibliotheekwezen naar voren. Soms echter heeft u de neiging wat aan de boot te schudden zeg maar, en dan brengt u uw eigen reputatie, de reputatie van degene die u "jongen" noemt en het merk "Bibliotheek" in gevaar.
'Aan de boot te schudden?'
'Mijn vak is nog wat nieuw, dat brengt klakkeloze Engelse overzettingen met zich mee.'
'Misschien moet u daar dan eerst even hard aan gaan werken?
'Kijk, die opmerking is dan nog net binnen uw reputatie, die kan dan weer wel.'

'Maar, vertelt u nu toch gewoon even wat u met "die jongen" wilt bespreken, ik ben heus de lastigste niet.''
'U gaat anders niet voor die deur weg?'
'Dat ligt niet in mijn oerkarakter zeg maar, dus nee.'

'Kijk, ik maak me gewoon wat zorgen, soms wat erger dan vroeger. Dat komt een beetje door een zin die ik las na de verkiezingen in Amerika. Iemand schreef toen over de mensen die op de winnaar hadden gestemd iets als 'ga er nu maar eens vanuit dat ze menen wat ze zeggen, dat ze willen wat ze zeggen', en dat vond ik plots een ernstig angstig makende zin snapt u?'
'Gaat u gewoon verder, ik beschouw slechts de merkwerking van uw verhaal.'
'Marktwerking?'
'Merkwerking, marktwerking doet een andere afdeling.'
'Maar goed, kijk, in uw bibliotheekmerk mag dan een hoop gepraat worden maar het gaat toch vaak over boeken, ook al blijft u volhouden dat u daar niet meer alleen van bent. Het gaat over eBoeken, leesbevordering, hulp bij de belastinginvuloefening, communiceren met de overheid die burgers liever niet meer live aan het loket heeft, dat soort dingen. Reuze belangrijk hoor, echt, maar wat nu als 2017 een erg raar jaar wordt?'
'Raar haar?'
'Dat misschien ook maar ik zei raar jaar. Ik bedoel, wat gaat u met z'n allen doen als er hier opeens ook alles verschuivende verkiezingen blijken te zijn geweest? Denken jullie daar over na? Vinden jullie daar iets over, gaat dat gevolgen hebben?  Het is een rare wereld hoor, daar buiten de bubbel.'
'U maakt zich daar zorgen over?'
'Soms, ja, soms. Ik heb ook geen idee hoor maar ik las iets en daar wilde ik dus even over praten. Wacht ik lees het even voor. Het komt van een Amerikaans blog.

Neutrality favors the powerful, and further marginalizes the marginalized. In the face of the current political climate, with the use of opinions as bludgeons and disinformation as the weapon of choice for manipulation and intellectual coercion, it is up to those who value fact and believe in the care of those in need to stand up and positively affirm that to do otherwise is evil.
For libraries and librarians, that means:

• Making the physical space of the library safe for those that need it by publicly stating your stance on the targeting of marginalized communities and then following up with actions and policies that back up those statements
• Protecting your patrons from targeting and oppression, even in the face of possible governmental pressures, by resisting calls for information about your patrons at every level
• Making your digital spaces safe for patrons by limiting the data you collect, eliminating the data that you store, encrypting your communications at all levels and importantly insisting that your vendors do the same
• Running programs that actively provide support for your at-risk patrons, whatever that looks like in your community
• By being the voice of reason and compassion when dealing with your city or county government, and by modeling the same by advocating for those at risk.

'Tja.'
'Tja wat?'
'Tja als in vindt u dat?'
'Geen idee wat ik er precies van vindt maar ik vond het wel iets waar over gedacht zou kunnen worden, gepraat misschien zelfs. Dat kan toch?'
'Misschien, maar als reputatie bewaker vind ik het totaal buiten uw beeld en zelfs het merk vallen. Het lijkt wel politiek. Er zouden zelfs wel eens builen aan gevallen kunnen worden. Het creëert zo'n zwaar sfeertje vindt u zelf ook niet? Donker misschien zelfs wel, heel anders dan de boodschap dat we rijker maken en dat we ook een online cursus sneltypen voor de tablet hebben.'
'Maar ik kan er toch gewoon over praten?'
'Het lijkt me geen goed idee hoor, je weet nooit waar dat praten toe kan leiden. Het leeft naar mijn mening helemaal niet en het strookt ook helemaal niet met de positieve merkbeleving dus nee, die deur blijft dicht.'

'En wat nu?'
'Weinig lijkt me. Ik blijf hier staan. En, och weet u, misschien kan ik wel een licht plagerig en toch vrolijk liedje voor u opzetten.'
'Dat ben ik ook zo zat he, dat eeuwig afschepen met een liedje, alsof ik .... mevrouw? Mevrouw?'