Er werken er nog een paar (fonteinen nr. 3)

Toen Annet en ik in april 2014 voor het eerst in Palamartsa kwamen deden we dat als hondenoppassers. Met de twee honden, Nura en Zeno liepen we tussen de middag even naar de fontein in de buurt. Nura was bezeten van stromend water. Zeno, meer een poes in een hondenpakje vond dat allemaal maar overdreven aanstellerij en scharrelde liever in de modder rond, op zoek naar kikkers. 

De fontein (de rode stip op de kaart) bestaat nog steeds en is de grootste van het dorp. Er zijn twee plekken waar water naar boven komt. Zover ik weet (maar weer niet begrijp) is er één kant voor dieren en één kant voor mensen. In 2014 kwamen we er wel eens een nogal zonderling mannetje tegen dat water van de mensenkant kwam halen. De fontein bestaat nog steeds en doet het ook nog steeds. Maar omdat het uit de richting ligt, en er zonder de honden niets aan is kom ik er eigenlijk nooit meer. Het zonderling mannetje scharrelt nog steeds door het dorp. Nura ligt begraven in de tuin van het huis waar we nu wonen en Zeno is er ook al niet meer. 

Heel erg goed verstopt is de fontein bij de groene stip. Toen we hier net waren komen wonen hoorden we dat het beste water van het dorp te vinden was bij een fontein die je kon vinden als je bij x links af ging dan meteen weer links en ... en dan nog wat ... en dan weer iets. Al met al, het ding was maanden niet te vinden. Toen ik op een dag terug kwam uit de heuvels kwam ik langs een overgroeid pad met veel doornstruiken. Wat is nu leuker dan daar doorheen gaan? Na wat gevloek en veel moddermeuk kwam ik bij de fontein bij de blauwe stip. De fontein met het beste water van het dorp. Ik heb het geprobeerd en inderdaad, het was lekker water. Maar het ding ligt zo verstopt dat ik in de modder voor de fontein nauwelijks voetstappen zag. Gebruikt wordt hij niet heel veel meer,

Aan de doorgaande weg door het dorp, bij de blauwe stip ligt de fontein die vroeger het meest gebruikt werd. Toen we nog eenvoudige hondenoppassers waren, en later toeristen zag je er met regelmaat auto's stoppen waar dan weer iemand uitkwam die grote plastic flessen vol fonteinwater liet lopen. Nu stopt er niemand meer. In rode verf staat er iets geschreven. De eerste regel zegt dat het water slecht, en de rest kan ik niet ontcijferen maar ik denk dat "slecht" het belangrijkste woord van de zin is.

Hoewel er dus nog werkende fonteinen in het dorp zijn worden ze eigenlijk niet of nauwelijks meer gebruikt. Iedereen heeft tegenwoordig water dat uit de kraan komt, weliswaar is dat uiterst goor smakend water maar het is water. Een probleem is dat de fonteinen niet meer onderhouden worden. Om de pijpjes waar het water uit stroomt zit zoveel groene viezigheid dat je al bijna buikkrampen krijgt als je er naar kijkt. Een ander probleem is dat er steeds meer heuvels (waar het water oorspronkelijk als regen in terecht komt) worden gebruikt als landbouwgrond. In de acht, negen jaar dat ik hier nu kom heb ik al flink wat "wild" land omgeploegd zien worden. En de landbouwgrond wordt flink bespoten met allerlei middelen. En die middelen, gif zou ook een woord kunnen zijn komt later weer in het water terecht. 

Ja, ook hier slaat de vooruitgang keihard toe.

 

We gingen naar de bioscoop

Het is hier meestal wel de dag van iets. Vrijdag 11 april was het de dag van de gezondheidszorg. Om dit te vieren, of te gedenken werd in de bioscoop in Popovo (en in bioscopen in de rest van het land) één keer de film "една провинцална болнитса" of, leesbaarder, "Een provinciaals ziekenhuis" gedraaid. De opbrengst van de avond werd gebruikt om beademingsapparatuur van te kopen.

De film, of eigenlijk documentaire gaat over het begin van de coronapandemie. 

In Bulgarije overleden 38.276 mensen aan corona. Per miljoen inwoners gingen er 5.592 dood. In Nederland overleden er 22.992 mensen, 1.336 per miljoen. Bulgarije staat wereldwijd gezien op de tweede plek van landen met de meeste overledenen (Peru staat nummer 1). Nederland staat op plek 86. Waarschijnlijk zijn er in Bulgarije (veel) meer mensen overleden. Het is op het platteland lastig om bij medische voorzieningen te komen. Mensen worden ziek, trekken zich terug, en gaan dood. 

"Een provinciaals ziekenhuis" speelt in het ziekenhuis van Kyustendil, een plaats van zo'n 35.000 inwoners in het westen van Bulgarije. De documentaire kijkt vooral naar de medewerkers van het ziekenhuis, naar hoe zij omgaan met de patiënten en met elkaar. Tenminste, dat is wat Annet en ik er van meekregen. De film was, natuurlijk, Bulgaarse gesproken. En dat is al een lastige taal en het praten vanachter mondkapjes maakt dat zeker niet minder. Gelukkig was de film ondertiteld, maar natuurlijk wel in het Bulgaars. Dat lezen gaat wel steeds wat beter maar ik haalde toch zelden, nee, ok, nooit, de tweede regel. Al met al was het volgen van de gebeurtenissen soms wat lastig. Maar tegelijkertijd waren de beelden natuurlijk universeel. Vreugde, stress, afreageergrappen, verdriet, opluchting, al de emoties die ook in een Nederlandse documentaire over corona gezien zouden worden. 

Ondanks het moeizaam kunnen volgen, en de universele beelden was/is de film erg de moeite waard. Ik denk dat hij erg Bulgaars is. Ik zie tenminste nog geen Nederlandse longarts driftig rokend in de kantine van het ziekenhuis zitten. Misschien draaide het ook hier wel weer om het volledig afwezig zijn van opsmuk, moeilijkdoenerij en glimmende dingen. 

De film werd vertoond in het betonnerige Huis van de cultuur in Popovo. Daar waren we al eens eerder geweest. Inderdaad, voor iets folkloristisch. We waren op tijd, de film werd tenslotte maar één keer vertoond. We kochten een kaartje en omdat er nog een film draaide bleven we buiten staan wachten. Tien minuten voor het begon kwam er een mevrouw aanlopen. We gokten op een verpleegster. Maar ze bleek haar zoontje op te halen die met een ballon in de hand uit de vertoning van "Super Mario" of iets dergelijks kwam. 

Al met al. We waren de enige kijkers. Er was nog een speelgoedbeer. Maar zelfs ik tel die niet mee als bezoeker.