Missionis, 1800 m

Missionis is een van de honderd dingen die je moet zien in Bulgarije. Vinden de Bulgaren. Het is, of zijn de overblijfselen van een oud Byzantijnse/middeleeuwse stad. Missionis is 70 hectaren groot. Er zijn 4 kerken, een fort, een stadswijk en een waterbassin. Het ligt op een heuvel, pal naast dat wat hier voor een snelweg doorgaat. 70 hectaren groot dus.

De eerste keer dat we er heen wilden konden we het niet vinden.

En de tweede keer bijna weer niet.

Misschien is het overal zo, en valt het me hier pas op maar "men" heeft hier vaak de onhebbelijke neiging om ver voor je in de buurt bent een bordje met de naam van daar waar je heen wilt langs de kant van de weg te zetten. En daarna niets meer. 

Langs de snelweg stond een bruinig bordje. Mooi glimmend ook. Missionis 1800 m stond er op. De eerste keer dat we Missionis zochten begonnen we twee kilometer na het bordje ongerust rond te kijken. Rechts was niets, links een steile heuvelwand. Nergens kon je van de weg af. Na een minuut of 10 keerden we vloekend om, zochten tevergeefs nog een keer en reden daarna teleurgesteld naar huis. De tweede keer vond ik dat we meteen na het bordje de snelweg schuin over moesten steken en moesten parkeren bij een restaurant. Dit idee leidde tot zware onenigheid over wat er wel en niet kon op een snelweg en discussies over dat er niet voor niets 1800 m op zo'n bordje stond. Na nog meer verschillen van mening keerden we op een plek waar dat niet kon en reden we terug naar het parkeerterrein bij het restaurant. 

Gevonden.

Mocht je ooit in Bulgarije komen, en dan ook nog hier in de buurt zijn dan is Missionis het perfecte buitenuitje. Als je het kunt vinden. Een bultig stenen pad loopt lekker omhoog en her en der langs het pad zijn leuke ruïnes. Met uitlegborden, ook in het Engels! De bijzonderste zijn de ruïnes van de kerken. In twee van deze eeuwenoude gebouwen hebben mensen altaartjes gemaakt, met kleine icoontjes en kaarsen. En niemand haalt dat weg, nergens staat een bordje met "verboden kaarsen te branden in deze belangrijke opgraving".

Na alle ruïnes liepen we over een vaag bospaadje, nergens was meer een gebouw, nergens was meer een richting. Maar het bos was vriendelijk en na een tijd waren we weer bij het begin. Daar zat nu een oudere meneer op een stoel naast een hokje. Misschien was hij er voor de entree, misschien deed hij iets met informatie. Maar hij bleef zijn krant lezen en deed verder geen moeite.

We kwamen verder vier bezoekers, die volgens ons later verdwaald zijn en één meneer die paddenstoelen zocht tegen. 

 

 

De Tracische tombe van Gagovo

(2018)

Voor iemand die hier woont en de tombe tot nu toe nooit had kunnen vinden schreef ik het een tijdje terug geloof ik zo op, "Loop door Gagovo heen, ga bij het verblekende bord rechts het landbouwpad in. Kijk, wanneer het pad begint te dalen naar links. Wat verder weg zie je iets dat een grote, boerenschuur lijkt, het dak glimt flink in de zon. Loop er heen (er is niet echt een pad) en duw jezelf door het onkruid. Er hangt een roestige metalen plaat. Dat is de deur".

Jaren geleden vond Annet in een krocht van het internet een pdf van de enige toeristische brochure die er ooit gemaakt is over het gebied waar we wonen. De brochure (Operational Program "Regional Development" 2007 - 2013, gemaakt met EU geld) zegt over de Tracische tombe bij Gagovo onder meer dat de grafheuvel in 2009 is blootgelegd en dat het graf stamt uit de vierde eeuw voor Christus. Verder is de architectuur monumentaal en heeft het twee ronde kamers. Een graf met twee ronde kamers was nooit eerder gevonden in Bulgarije. De folder spreekt verontschuldigend over het nog niet toeristisch ontsloten zijn van de tombe.

Ik ga niet doen alsof ik ook maar iets van verstand heb van Tracische graven. Maar oud steen, zulk zo oud steen, ik vind het prachtig. Dat het er nog is, dat je het nog kunt zien, aan kunt raken. Een hoogtepunt in mijn leven was het, niet bepaald legaal, beklimmen van een luchtschacht van de grote piramide van Gizeh. Was het mooi? Nee. Had het zin? Ook niet. Maar het voelde wel fantastisch.

(2018)

De tombe bij Gagovo is geen piramide. De wandeling er naar toe, zo'n twee uur vanaf het huis waar we wonen, door weidse velden met heuvels op de achtergrond is leuker. De tombe zelf is een rommelig rommeltje. Stenen her en der. Maar je staat wel in een uniek bouwwerk van eeuwen en eeuwen oud. In Nederland was er ongetwijfeld een kassa, een uitleg met gids, audiotour, hekjes, een ding met koffie, rare broodjes en souvenirs. Hier is er niets. 

(2022)

Laatst, toen we bezoek hadden liepen we weer eens naar de tombe. Sinds vorig jaar augustus waren we er niet meer geweest. De tombe was er nog. Maar de beschermende constructie er omheen was afgebrand. Over de oude stenen lagen verkoolde houten pilaren. De metalen onderdelen van het dak waren weg. Het was een treurig makend gezicht. Vooral omdat je je hier, waar alles langzaam gaat en er nergens geld voor is, meteen afvraagt of de beschermende constructie wel teruggebouwd gaat worden, en wanneer dan. 

(2022)

Annet heeft een berichtje gestuurd naar de Facebookpagina het museum van Popovo (het museum heeft geen website), waar het graf onder valt. Of zij wisten wat er gebeurd was met de tombe. Daarop heeft ze niets gehoord. 

PS Op 18 mei liet het museum weten dat het Ministerie voor Cultuur de gemeente Popovo heeft verplicht om de beschermingsconstructie te herstellen. Het museum verwacht dat de gemeente zich aan die verplichting gaat houden. Dat laatste kwam op mij wat formeel over maar misschien praat/schrijft men hier zo. Hopelijk is de constructie voor de volgende winter hersteld.

Het graf van de profeet

Het bordje is aan een boom gespijkerd, ergens langs de smalle weg tussen Ivancha en Baba Tonka. In Nederland zou er "Bouwterrein" of misschien "Grofvuil" op hebben gestaan. Maar hier staat er "Graf van de profeet" op zo'n bordje. 

We hadden bezoek. Een broer van Annet en zijn vrouw bezochten Bulgarije. Met de trein gingen ze van Sofia (waar wij alleen het vliegveldhotel kennen) naar Plovdiv (daar is een jazzfestival maar omdat we voor Gijs moesten zorgen bleven die kaartjes vorig jaar ongebruikt) en Veliko Tarnovo (wij kennen daar de Jysk en een winkel waar je wandelschoenen kunt kopen). Daarna stopte hun trein op het vrij enorme en langzaam verkruimelende station van Popovo. 

Nadat we met zijn vieren redelijk succesvol een te steil pad bij de waterval van Pirinets naar beneden hadden gelopen en daarna iets minder eenvoudig weer omhoog waren gekomen stopten we bij het bordje. Het graf van de profeet laat je tenslotte niet ongezien aan je voorbij gaan. 

Tot onze, misschien verbazing, of opluchting, al kan het ook vreugde zijn, vonden de bezoekers Bulgarije een veel mooier land dan ze van te voren bedacht hadden. De bezochte steden waren misschien soms rommelig maar de moeite waard, en het landschap was ook al mooi. Hier, in het weinig toeristische oosten liepen we naar het Tracische graf bij het volgende dorp en ontdekten dat de houten constructie die het graf beschermt was afgebrand. De ruïne bij Cherven was gelukkig niet verder geruïneerd. En we weten nu dat er bij de waterval bij Pirinets slangen zijn. 

Het graf van de profeet ligt verscholen in de bosrand, links van een oude weg. Het graf is klein, er staat een hekje om van oud hout. Er is een grafsteen met erg veel onkruid er omheen. Aan een boom hangt een bord met een tekst die langzaam aan het verbleken is.

Het was fijn om bezoek te hebben en om weer eens Nederlands te praten. Dat doen Annet en ik natuurlijk onderling ook maar verder is het hier toch praten in het Engels of matig Bulgaars. En we hadden het weer eens over iets anders dan de poezen en of we het gras nu wel of niet moeten maaien. Maar, raar genoeg misschien, juist door dat weer heel erg Nederlands praten zaten we na het vertrek van het bezoek even met een klein "Wie zijn we en wat doen we hier?" gevoel. Door de dingen die we deden met het bezoek leken we zelf ook weer even toeristen die zo weer naar huis gaan. Alleen is er in Nederland geen huis meer. Gelukkig lekte vanmorgen de kraan in de badkamer en zijn de poezen volledig van slag doordat er plots een hond in de tuin rechts van ons zit.

Op het bord aan de boom staat, samengevat, dat er 350 jaar geleden een man zo hard heeft gebeden dat het licht van God in een boom is verschenen. Deze man ligt in het langzaam overwoekerende graf. Zijn naam is op het graf niet meer te lezen en ook op het bord staat het niet. Een naamloze profeet. Wat ik, al kan aan mijn bui liggen erg Bulgaars vind.